Teksa lufta po bëhet çdo ditë e më e përgjakshmen në rajonin e Donetskut, qendra e kirurgjisë në spitalin e parë të qytetit të Kramatorsk duhet të mbajë mbi supe barrën e kujdesit për civilët nga një zonë e madhe.
Një pjesë e vogël e mjekëve dhe infermierëve të mbetur operojnë të sëmurët dhe të plagosurit përpara se të transportohen në perëndim në spitale të tjera, më i afërti prej të cilëve është në qytetin e Dnipros, 250 kilometra larg.
“Ne merremi me pacientë që kanë nevojë për ndihmën tonë jo vetëm nga Kramatorsk, por nga të gjitha qytetet e afërta,” tha Viktor Krikliy, kreu i kirurgjisë. “Shumë qytete kanë mbetur pa ndihmë kirurgjikale. Të gjithë punonjësit janë larguar dhe njerëzit nuk kanë ku ta marrin këtë ndihmë, ndaj vijnë tek ne”.
Kjo përfshin njerëz si Oleksandr, i cili qëndronte në korridorin e spitalit, duke pritur shërimin e gruas së tij. Ajo u soll këtu nga qyteti i vijës së parë të Bakhmut, ku kërkoi ndërhyrje kirurgjikale.
Ajo filloi të ndihej shumë keq në mbrëmje, por një ambulancë arriti ta merrte vetëm në mëngjes, duke i dhënë çiftit një natë të hidhur.
“Ajo më tha ‘ndoshta duhet të vdes që të mos bëhem barrë për askënd’”, tha Oleksandr, i cili nuk pranoi të jepte mbiemrin e tij, siç bëjnë njerëzit shpesh në zonat e vijës së parë, nga frika për sigurinë e tyre. “I thashë asaj “mos thuaj gjëra të tilla marrëzi.”
Vëllimi i traumave të lidhura me luftën që sheh spitali “padyshim është rritur në javët e fundit”, tha Krikliy.
“Si rregull, ne i dërgojmë ata në perëndim” pas operacionit, tha Volodymyr Kochergin, një nga tre mjekët e mbetur të turnit në qendër. “Pastaj përcaktohet nëse ata do të dërgohen në Dnipro apo diku tjetër në rajon.”
Sipas Ihor Peskov, sekretari i shtypit i kryebashkiakut të Kramatorsk, Oleksandr Honcharenko, rreth 60% e mjekëve të qytetit mbeten aktivë. Megjithatë, mungesat e personelit mjekësor janë një sfidë e rëndësishme në Kramatorsk, i cili kishte një popullsi të paraluftës prej 157,000 njerëz.
Sipas Kateryna Onyshchenko, e cila drejton një shoqatë organizatash bamirësie që ofrojnë ndihmë humanitare, shumë nga burimet mjekësore të qytetit janë zhvendosur në perëndim ose janë palosur në kapacitetin e spitalit ushtarak. Spitali ushtarak i Kramatorsk nuk ofroi akses për media.
Onyshchenko tha se njerëzit e mbetur në Kramatorsk, shumica e të cilëve janë më të vjetër, janë gjithashtu të detyruar të përballen me mungesën e ilaçeve, veçanërisht për gjëra të tilla si presioni i gjakut dhe rregullimi i insulinës.
Kapaciteti kirurgjik civil i qytetit është përqendruar në spitalin e parë të qytetit, sipas Andriy Petrichenko, zyrtari më i lartë i kujdesit shëndetësor në Kramatorsk.
Qendra e kirurgjisë ka rreth 25 pacientë në një kohë në një ditë normale. Megjithatë, ndonjëherë rritet kur një sulm godet shumë njerëz në të njëjtën kohë, si sulmi me raketa në stacionin e trenit Kramatorsk më 8 prill, i cili vrau 59 njerëz.
“Kur raketa shpërtheu në stacionin e trenit, ne kishim 56 persona gjatë tre orëve”, tha Krikliy. “Ishte jashtëzakonisht e vështirë, nuk do të kishim mundur ta përballonim nëse kolegët tanë nuk do të vinin për të na ndihmuar.”
Ky numër nuk përfshin shumë lëndime më të lehta që nuk kërkonin shtrimin në spital.
Kirurgët nga Slovyansk dhe Druzhkove erdhën për të ndihmuar me ngarkesën, si dhe stafi nga spitali ushtarak i qytetit.
“Është e vështirë. Është e vështirë të shohësh një fëmijë me këmbë të shqyer, një fëmijë me krah të shkëputur”, tha Kochergin, duke kujtuar atë ditë. “Kur një fëmije i kanë rënë zorrët dhe ai po vdes para jush dhe ju nuk mund të bëni asgjë.”
“Kishte fëmijë që u vranë dhe fëmijë që do të jenë të gjymtë për gjithë jetën e tyre të mbetur”, shtoi ai. “Fëmijët që janë gjashtë deri në tetë vjeç. Është e vështirë.”
Qendra e kirurgjisë ka 90% të furnizimeve që i nevojiten, tha Krikliy, falë departamentit të kujdesit shëndetësor të qytetit dhe “ndihmës së madhe” të lëvizjes vullnetare. Qendra është në kontakt të përditshëm me vullnetarët.
Por ka gjëra që spitalit i nevojiten si medikamentet sandostatin dhe glutargin, tha Krikliy. Këto përdoren për të trajtuar pankreatitin e rëndë ose plagët në pankreas – mungesa e tyre “përkeqëson ndjeshëm prognozën”, tha ai.
Spitali ka nevojë edhe për furnizime që ndalojnë gjakderdhjen, si sfungjerë hemostatikë. Këto rrisin në mënyrë dramatike mbijetesën e njerëzve me plagë në veshka dhe mëlçi, tha Krikliy.
Ndërsa ofensiva e rëndë dhe e zgjatur e Rusisë në rajonin e Donetsk dëmton më shumë njerëz, barra e spitalit mund të bëhet më e rëndë. Deri më tani, 397 civilë janë vrarë dhe 1,109 janë plagosur në rrethinë e Donetskut, pa llogaritur pikat e nxehta të masakrave si Mariupol dhe Volnovakha, ku vlerësohet se janë vrarë dhjetëra mijëra.
Por stafi i spitalit Kramatorsk tha se nuk kanë kohë për të menduar mbi të.
“Nuk ka kohë për t’i kushtuar vëmendje se si ndihemi, ne kemi një sërë problemesh të tjera.”