Historia e Buçës dhe tmerret e saj u shpalos në faza ndërsa mizoritë e reja ruse u zbuluan, duke shkaktuar zemërim tek ukrainasit dhe pjesa më e madhe e botës.
Kur ushtarët e Brigadës së 64-të të Motorizuar të Rusisë arritën në Bucha në mes të marsit, ata sollën një nivel krejtësisht të ri terrori dhe vdekjeje në qytet – shkruan New York Times. Ata thonë se 12 persona u vranë gjatë 18 ditëve të ardhshme në vetëm një pjesë të periferisë së Kievit ku brigada mori kontrollin, duke përfshirë të gjithë banorët e gjashtë shtëpive ku ushtarët ngritën kampin.
Djali dhe dhëndri i Olga Havriljukut së bashku me një të huaj janë qëlluar me plumb në kokë në oborrin e shtëpisë së tyre. Ushtarët rusë thyen gardhin me Havriljukët, parkuan automjetin e tyre të blinduar në kopsht dhe u zhvendosën në shtëpi. Ata gatuanin në kopshtin e një fqinji, vranë pula dhe i pjeknin në skarë, ndërsa të vdekurit shtriheshin disa metra më tutje në rrugicë.
Kur trupat u tërhoqën në fund të marsit, dy vëllezër, Yuri dhe Viktor Pavlenko, të cilët jetonin në fund të rrugës, shtriheshin të vdekur në një kanal pranë hekurudhës. Vladimir Cherednichenko u gjet i vdekur në bodrumin e një fqinji. Një tjetër burrë, i kapur nga ushtarët rusë ndërsa vraponte përgjatë një hekurudhe dhe më pas u dërgua në bodrumin e një shtëpie në fund të rrugës, u gjet gjithashtu i vrarë me armë zjarri.
Prokurorët dhe zyrtarët e inteligjencës ushtarake filluan hetimet e hershme dhe mbledhjen e provave në përpjekje për të identifikuar autorët përgjegjës për vrasjet masive, torturat dhe përdhunimet në periferi dikur paqësore.
Duke punuar me ekspertë të krimeve të luftës dhe shkencëtarë të mjekësisë ligjore nga e gjithë bota, hetuesit ukrainas arritën në disa përfundime paraprake, duke u fokusuar veçanërisht në Brigadën e 64-të. Deri më tani, ata kanë identifikuar 10 ushtarë të njësisë dhe i kanë akuzuar për krime lufte.
Zyrtarët ukrainas thonë se brigada u formua pasi Rusia luftoi luftën me Gjeorgjinë në vitin 2008 dhe se presidenti Vladimir Putin i dha asaj një medalje për luftimet në Ukrainë muajin e kaluar. Por, sipas New York Times, brigada nuk mori pjesë në asnjë luftim, ato erdhën pasi njësitë e tjera morën kontrollin e Buçës dhe më pas iu dha detyra për ta “mbajtur” atë.
“Ata burgosën njerëzit tanë,” tha Ruslan Kravchenko, kryeprokurori i qarkut Bucha, duke përshkruar veprimet e ushtarëve të akuzuar. “Ia lidhën krahët dhe këmbët, u vendosën syze, i rrahën me grushte dhe këmbë, me të pasme në gjoks dhe imituan ekzekutime.”
Emri i Brigadës 64 dhe një liste me 1600 ushtarët e saj u gjetën mes dosjeve kompjuterike të mbetura në selinë ushtarake ruse në Bucha, duke siguruar kështu një burim të madh për hetuesit që nisin hetimin. Një pjesë e profileve të tyre në rrjetet sociale është gjetur edhe …
– Tre viktima që i mbijetuan rrahjes dhe torturës arritën të identifikojnë autorët në foto – tha Kravchenko.
Një nga viktimat ishte 50-vjeçari Yuri. Një njësi e Brigadës 64 shkoi për të kontrolluar shtëpinë e tij më 13 mars. Ai tha se i identifikoi ushtarët kur prokurorët i treguan fotot. Fqinji i Yurit, Oleksiy, deklaroi se njësia ruse e burgosi dy herë, e mori në pyetje për disa orë në bodrum dhe se ata pretenduan se e qëllonin me armë. Ende i tronditur, ai tha se thjesht donte të përpiqej të harronte gjithçka.
Nuk dihet shumë për brigadën, por koloneli Mykola Krasni, shefi i marrëdhënieve publike të shërbimit të inteligjencës ushtarake ukrainase, pretendon se ajo u theksua për imoralitet, për rrahje ushtarësh dhe hajdutësh. Ajo u themelua më 1 janar 2009, menjëherë pas luftës ruse në Gjeorgji, tha Krasni.
Ata nuk janë vetëm brutal ndaj armiqve të tyre, por edhe ndaj ushtarëve të tyre. Në një celular të lënë në Buçë nga një pjesëtar i Brigadës 64, hetuesit gjetën prova të një praktike të tillë: një video në të cilën një oficer flet me një vartës dhe më pas befas e godet me grusht në kokë, ndërsa ushtarët e tjerë qëndrojnë përreth duke folur.
New York Times shkruan se qeveria ruse nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi akuzat ndaj Brigadës 64, por se ka pohuar vazhdimisht se pretendimet se forcat e saj kanë kryer krime në Bucha dhe gjetkë ishin të rreme.
Një mbrojtës nga Azovstal me sy të përlotur në prag të përfundimit të rezistencës i hapi shpirtin filozofit të famshëm: “Nuk mund t’i varrosim as të vdekurit tanë …”
Evropa në një dilemë në rritje: “Po sikur Kievi të fitojë vërtet? Vetëm ky mund të jetë një problem i madh.”
Skena tronditëse të evakuimit të luftëtarëve të plagosur nga uzina e çelikut: ‘I keni përmbushur detyrat, shpëtoni jetë’
Analistët perëndimorë, të cilët studiuan ushtrinë ruse, komentuan se sjellja e ushtarëve në Bucha nuk ishte një befasi.
Vrasjet e Buçës kanë vazhduar që në ditët e para të paraqitjes së trupave ruse. Njësitë e para ishin njësitë ajrore, parashutistët dhe forcat speciale që qëlluan mbi makina dhe civilë në rrugë dhe ndaluan burra të dyshuar se ishin në ushtrinë ukrainase ose mbrojtjen territoriale. Shkalla e vrasjeve dhe mungesa në dukje e ngurrimit mes ushtarëve rusë për t’i kryer ato, i kanë bërë zyrtarët ukrainas të supozojnë se kanë vepruar sipas urdhrave.
“Ata nuk mund të mos e dinin,” komentoi prokurori Kravchenko për komandantët e lartë ushtarakë. “Unë mendoj se terrori ishte i planifikuar.”
Shumë nga vrasjet që janë dokumentuar kanë ndodhur në rrugën Jablunska, ku trupat janë shtrirë për javë të tëra, gjë që mund të shihet në imazhet satelitore. Por jo shumë larg, në cep të rrugës Ivan Franko, pas 12 marsit ndodhi një formë e veçantë ferri – shkruan New York Times.
Banorët tashmë janë paralajmëruar se gjërat do të përkeqësohen. Pensionisti Mikola (67) tha se ushtarët rusë që erdhën të parët e këshilluan që të largohej sepse “të këqijtë” do të vinin më vonë. Mikola u largua nga Buça para ardhjes së Brigadës 64.
Në fund të rrugës Ivan Franko, në mes të makinave të copëtuara dhe shtëpive të shkatërruara, ka një shkatërrim të tmerrshëm. “Nga kjo shtëpi deri në fund, askush nuk mbeti gjallë”, tha znj. Havriljuk. “Këtu u vranë njëmbëdhjetë njerëz. Vetëm ne shpëtuam.”
Djali dhe dhëndri i saj mbetën duke ruajtur shtëpinë dhe qentë dhe u vranë më 12 ose 13 mars, kur mbërriti për herë të parë Brigada 64. Në certifikatat e vdekjes thuhet se ata janë qëlluar me plumb në kokë.
Nadezhda Cherednichenko (50) iu lut ushtarëve që ta lironin djalin e saj. E kanë mbajtur në oborrin e shtëpisë dhe kur e ka parë për herë të fundit i është lënduar dora. Ajo e gjeti të vdekur në bodrumin e së njëjtës shtëpi tre javë më vonë, pasi rusët u tërhoqën.
Fqinjët që jetonin pranë Havriljuks thjesht u zhdukën. Volodimir dhe Tetiana Shipilo, një mësues, dhe djali i tyre Andrij (39) jetonin në një pjesë të shtëpisë, dhe Oleg Jarmolenko (47) jetonte vetëm në një pjesë tjetër të shtëpisë. Lidia Sidorenko (62) dhe burri i saj Sergij (65) jetonin në një rrugë anësore. Vajza e tyre Tetiana Naumova tha se ka folur me ta në telefon mëngjesin e 22 marsit.
“Nëna ime qante gjatë gjithë kohës”, tha Naum. “Ajo ishte zakonisht optimiste, por mendoj se kishte një ndjenjë të keqe”. Ajo u kthye në shtëpi muajin e kaluar me bashkëshortin e saj Vitali dhe djalin Anton pasi trupat ruse u tërhoqën nga Kievi. Prindërit e saj nuk shiheshin askund, por gjetën të dhëna ogurzezë – kapelën e babait të saj me vrima plumbash, tre pellgje gjaku dhe një pjesë të kokës dhe flokëve të nënës së saj.
Gjithashtu nuk kishte asnjë shenjë të Shipilëve apo Jarmolenkos, përveç gjurmëve të gjakut ku trupat ishin tërhequr zvarrë nëpër dyshemenë e shtëpisë së tyre. Në fund, mjekësia ligjore franceze e zgjidhi misterin. Ata inspektuan gjashtë trupa të karbonizuar të gjetur në një parcelë të zbrazët përgjatë rrugës dhe konfirmuan se atyre u mungonin civilët. Disa pësuan plagë me armë zjarri, por treve iu prenë gjymtyrët, përfshirë nënës së Tatiana Naum”, thanë hetuesit e familjes.
“Ata i torturuan dhe dogjën për të mbuluar gjurmët e tyre”, tha Havriljuk.